واژه استارتآپ در زبان انگلیسی به معنای «شرکت نوپا» است. این شرکت نوپا ویژگی‌هایی دارد که آن را از نمونه‌های مشابه خود متمایز می‌کند. شما میتوانید یک شرکت یا کسب‌و‌کار جدید راه‌اندازی کنید که مشابه آن وجود دارد، در ماه‌های اول شرکت شما هنوز به‌درستی سر و شکل نگرفته است و اصطلاحاً بیان می‌کنید شرکت ما نوپاست، اما در استارتآپ معنای نوپا بودن به مفهوم اصیل دیگری پیوند خورده است.
کسب وکارهای مورد نظر در چارچوب استارتآپ بر ایده‌های خلاقانه، کارآفرینانه و مبتکرانه در خلق محصولات جدید یا ارائه راه‌حل بهتر برای انجام کسب وکارهای فعلی است؛ بنابراین نوپا بودن در مفهوم استارتآپ به‌معنای نوپا بودن در ایده و خلاقیت در تولید محصولات جدید یا کنار گذاشتن سازوکارهای فعلی برای جایگزین کردن آنها با رویه‌های بهینه است.
در ایران و با در پیش گرفتن رویه ی فیلترینگ شبکه های اجتماعی از سوی مسئولان و خبرهای اخیر در مورد فیلتر اینستاگرام به عنوان شبکه اجتماعی که هنوز در ایران زیر تیغ فیلتر نرفته است شما به عنوان یک تیم استارتآپی با مشکلات بیشتری برای پیشبرد اهدافتان روبرو خواهید بود. چرا که هر آن ممکن است مسئولان تصمیم به فیلتر یکی از ابزارهای درآمدیتان بگیرند و باید برای تاثیرات آن بر فروش خود آمادگی کامل داشته باشید.
سالیان درازی است که شیوه ی حکومت داری ایران خواه پس از انقلاب؛ خواه پیش از آن، بر سانسور و فیلتر تاکید بسیاری داشته است. این روزها دستور قضایی فیلتر اینستاگرام تکرار مکرر همین تاکید است. از نظر ویلیام گلاسر، انسان ها به طور طبیعی تمایل عمیقی به کنترل یکدیگر دارند زیرا اغلب نه دانش کافی بر شیوه های متقاعد سازی موثر دارند و نه امکانات کافی برای تغییر آموخته های تاریخی خود، که شیوه ی کنترل گری را تنها شیوه ی آشنا ارزیابی می کند.
در این مقاله سعی خواهیم کرد علاوه بر بررسی تاثیر فیلترینگ شبکه های اجتماعی بر روی کسب و کارهای نوپا یا همان استارتآپها، راهکارهایی را برای جلوگیری و یا کاهش آن به شما پیشنهاد دهیم، که آن را در سرفصلهای زیر بررسی خواهیم کرد:
- اهمیت شبکه های اجتماعی در رونق کسب و کار مجازی از نگاه آمارها
- تاثیر شبکههای اجتماعی بر رونق اقتصاد و اشتغال
- بخشنامه حمایت از استارتاپها در برابر فیلترینگ
- راهکارهای کاهش آسیب به استارتآپها در هنگام فیلترینگ
- درس گرفتن از فیلترینگ تلگرام
- روی وبسایت بیشتر از سوشال مدیا کار کنید
- روی تبلیغات در Google AdWords سرمایه گذاری کنید
- کسب و کار خود را به یک شبکهی اجتماعی محدود نکنید
- رویدادهای استارتآپی را از دست ندهید
- با همکاران هم تیپ کاری ارتباط بیشتری برقرار کنید
اهمیت شبکه های اجتماعی در رونق کسب و کار مجازی از نگاه آمارها
تلگرام در ایران بیش از ۴۰ میلیون کاربر دارد که این تعداد پس از فیلترینگ برای دسترسی به آن ناچار بودند از نرم‌افزارهای فیلترشکن استفاده کنند. این کار باعث به خطر افتادن اطلاعات کاربران مثل داده‌های بانکی و … میشود. ضمن اینکه با مسدود شدن تلگرام، ۹ هزار کسب و کار اینترنتی نابود شده و حدود ۶ میلیون نفر بیکار میشوند.
تعدادی از فعالان فضای مجازی در نامه‌ای سرگشاده به شورای عالی فضای مجازی، دلایل هفده‌گانه خود را درباره آسیب‌های فیلترینگ تلگرام اعلام کردند.
به گزارش افتانا (پایگاه خبری امنیت فناوری اطلاعات)، به گفته رئیس انجمن صنفی کسب وکارهای اینترنتی، فیلترینگ تلگرام حدود نیم‌میلیون فرصت شغلی که وارد این شبکههای مجازی شده‌اند و همچنین چند شرکت دانش‌بنیان خدمات تخصصی در این زمینه را به حالت تعلیق در آورده است.
در این میان گویا جمعی از فعالان فضای مجازی نامه سرگشاده‌ای به اعضای شورای عالی فضای مجازی، ارسال و با ذکر دلایلی درخواست کردند فیلتر تلگرام خاتمه یابد. متن نامه ارسالی به شرح زیر است:
“۲۸ هزار و ۶۸۸ کسب وکار اینترنتی فقط در مردادماه امسال در کشور شکل گرفته‌است”، “بیش از ۴۰ میلیون نفر در کشور مخاطب تلگرام هستند”، “بیش از ۸۰ درصد مخاطبان تلگرام در دنیا را ایرانی‌ها تشکیل داده‌اند”، “بیش از ۵۸۶ هزار کانال در تلگرام در کشور داریم که ۲۰ هزار کانال آن بالای ۵ هزار نفر عضو هستند”، “روزانه ۳ میلیون مطلب در تلگرام منتشر میشود که ۸۸ درصد تولیدی و ۱۲ درصد بازنشر است.”، “بر اساس آمار شورای عالی فضای مجازی ۲/۵۴ درصد از ایرانیان از تلگرام استفاده مفید میکنند”، “به‌طور میانگین هر ایرانی در ۱۸ کانال تلگرامی عضویت دارد” و… اینها و هزار آمار و رقم دیگر که بر اهمیت این شبکه پیام‌رسان تاکید دارد، گواه این است که کوچک‌ترین تصمیم‌گیری در خصوص آن، جامعه هدف زیادی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
حکومت هایی که تئوری انتخاب را جایگزین تئوری کنترل می کنند مسئولیت پذیری فوق العاده ای دارند، زیرا می دانند بحث، بحث است انتخاب و تحمیل ممکن نیست. افراد کنترل گر در سطح حکومت سانسور می کنند، در سطوح فردی اگر مرد باشند به ضرب و شتم و غوغا رو می برند و اگر زن باشند به غر زدن و ناله کردن … .
تاثیر شبکه های اجتماعی بر رونق اقتصاد و اشتغال:
تلگرام در خدمت اشتغال‌زایی:
براساس آمارهای موجود، قریب به ۴۰میلیون ایرانی از بستر تلگرام برای ارتباطات روزمره خود استفاده میکنند. برآوردها نشان می‌دهد این فضای عمومی، عامل ایجاد یک میلیون شغل به‌طور مستقیم و ایجاد پنج میلیون شغل به‌صورت غیرمستقیم شده است.
رئیس‌جمهور و وزیر ارتباطات، به‌تازگی بر اهمیت فضای مجازی در اشتغال‌زایی تاکید کرده‌اند. در همین راستا به‌نظر می‌رسد ادامه فیلتر تلگرام، میتواند به‌شدت به زیان اقتصاد ملی باشد. مرکز رسانه های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌دنبال فیلتر تلگرام اعلام کرد که ۹۰۰۰ کسب وکار تلگرامی در پی فیلتر این پیام‌رسان دچار مشکل شده و به اقتصاد کشور ضربه زده است.
تقویت اقتصادمقاومتی با تلگرام:
در فضای مجازی برندهای داخلی تبلیغ شده و در شرایطی که تولیدکنندگان داخلی مجبور میشوند گاهی مخفیانه به‌دلیل افت مخاطب رسانه ملی، به رسانه‌های ماهواره‌ای پناه ببرند، تلگرام میتواند عامل رونق فروش کالاهای وطنی باشد.
کاهش هزینه‌های ارتباطی خانوار ایرانی:
تلگرام، هزینه‌های ارتباطی مردم را به شدت کاهش داده است. هزینه مکالمه تلفن، رفت و آمد و حتی پیامک، به‌دلیل پیام‌رسانی از طریق تلگرام کاهش یافته و با توجه به وضعیت مالی خانوارهای ایرانی که چندان مناسب نیست.
ادامه فیلتر تلگرام میتواند از نظر اقتصادی نیز مردم را ناراضی کند یا آن ها را به سمت پیام‌رسان‌های بیگانه‌ای که به روش‌هایی نامناسب این هزینه را کاهش می‌دهد، سوق دهد.
بخشنامه حمایت از استارتآپ ها در برابر فیلترینگ
در این میان علاوه بر فیلترینگ شبکه های اجتماعی، با شکایت دولت از بعضی استارتآپها و درخواست فیلترینگ آنها، سایتهای این استارتآپ ها فیلتر شد.
به همین دلیل بخشنامهای در جهت حمایت از استارتآپها ابلاغ شد که براساس این بخشنامه، دولت به طور مستقیم قادر نخواهد بود از استارتآپها شکایت و درخواست فیلترینگ دهد. در دی ماه ۱۳۹۶، زمانی که موج فیلترینگ به سایتهای کاریابی آنلاین رسید، وزیر ارتباطات خبر داده بود که در آینده کارگروهی تشکیل خواهد شد که به شکایت بخش‌های دولتی از کسب‌وکارهای نوپا قبل از طرح در مراجعی مانند قوه قضاییه، رسیدگی خواهد کرد.
اکنون پس از حدود یک سال، معاون حقوقی رییس جمهور، بخشنامه مربوط به همین موضوع ابلاغ شده و بدنه دولت نمی‌تواند مستقیما با شکایت از استارتآپها درخواست فیلترینگ آنها را داشته باشد.
در این بخشنامه آمده است:
بخشنامه به کلیه‌ی وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، شرکت‌های دولتی، استانداری‌ها و سایر دستگاه‌های اجرایی:
در اجرای تصویب‌نامه‌ی شماره‌ی ۵۴۹۹۱/۲۲۸۴۸ مورخ ۰۳/۱۱/۱۳۹۶ هیأت وزیران و به منظور حمایت از کسب‌وکارهای قانونی که در بستر فضای مجازی شکل می‌گیرند و کاهش موانع این‌گونه فعالیت‌ها و ایجاد سازوکار اجرایی مناسب برای ادامه و رونق این نوع کارها و ایجاد وحدت رویه در دستگاه‌های اجرایی مرتبط در مدیریت مشکلات حقوقی ناشی از گسترش این نوع فعالیت‌ها، “شیوه‌نامه‌ی تشکیل و نحوه‌ی عمل کارگروه کاهش موانع کسب و کارهای مجازی از طریق سامان‌دهی و کاهش شکایت دستگاه‌ها به طرفیت آنها” که به تصویب کارگروه مربوطه رسیده است، متشکل بر (۱۳) ماده و دو تبصره جهت اجرا، ابلاغ می‌گردد.
راهکارهای کاهش آسیب به استارتآپها در هنگام فیلترینگ
درس گرفتن از فیلترینگ تلگرام
در ایران کسب و کارهای زیادی برپایه شبکه های اجتماعی موبایلی مثل اینستاگرام و تلگرام کار میکنند. اولین و مهمترین نکته این است که فیلترشدن یک شبکه اجتماعی یا وبسایت در ایران به راحتی انجام میشود، بدون هیچ اخطار قبلی! حتی این فیلترینگ میتواند بدون هیچ دلیلی ادامه دار بوده و منجر به ورشکستی کامل کسب و کار شود. پس همواره راههای جایگزین و مکمل را نیز مد نظر قرار دهید تا در صورت برخورد با امواج فیلترینگ سکان کشتی استارتآپ و کسب و کارتان را به خوبی مهار کنید!
روی وبسایت بیشتر از سوشیال مدیا کار کنید
وجود وبسایت برای هرکسب وکار دیجیتالی از الزمات محسوب میشود. کسب وکاری که وبسایت نداشته باشد مانند ساختمانی بدون پی ریزی قوی است که هرلحظه امکان سقوط و ازبین رفتن را دارد. برای موفقیت در تجارت الکترونیک وعقب نماندن از رقبا، استفاده از وبسایت برای ارجاع کاربر لازم است و از شبکه های اجتماعی میتوان برای جذب مشتری وفروش بیشتر استفاده کرد.
درصورتی که مشتریان با وبسایت کسب وکارشما آشنا باشند، درصورت فیلتر یا محدودیت هریک از شبکه های اجتماعی به وبسایت شما مراجعه میکنند و اعتماد بیشتری به شما دارند. چرا که مشتریان میدانند راه های ارتباطی دیگر با کسب وکار شما، در وبسایت درج شده و سریعا به آنها رجوع میکنند.
روی تبلیغات در Google AdWords سرمایه گذاری کنید
Google AdWords سیستمی است که گوگل برای کمک به شما در بازاریابی محصولات یا خدماتتان در موتور جستجوی گوگل و سایتهای وابسته به آن توسعه داده است. حال ممکن است بپرسید چرا باید از Google AdWords استفاده کنیم؟
واضح است که تفاوتی بین نوع بازدیدکنندگان در سایت وجود دارد. بازدید کنندگانی که ممکن است سایت را در نتایج طبیعی گوگل پیدا کرده باشند رفتار متفاوتی با بازدید کنندگانی که از طریق Google AdWords وارد سایت شده اند خواهند داشت.
لیل این امر بسیار ساده است. ترافیکی که از طریق جستجو و گشت و گذار یا به عبارتی سئو به دست آمده باشد، مربوط به بازدید کنندگانی است که اغلب به دنبال اطلاعات هستند. این در حالی است که بازدید کنندگان تبلیغات پولی به خوبی میدانند که بر روی تبلیغ کلیک میکنند و به دنبال خرید محصول یا خدمات موردنیاز خود هستند. بنابراین شما به میلیونها بازدیدکننده مروری (از طریق نتایج طبیعی) نیاز ندارید. در عوض به بازدیدکنندگان خاص و هدفمندی نیاز دارید که از طریق ادوردز وارد سایت شده اند.
کسب و کار خود را به یک شبکه ی اجتماعی محدود نکنید
بزرگترین مشکل کسب وکارهای تلگرامی این بود که برپایه تلگرام بودند! بله درست خواندید تلگرام! همین جمله گویای همه چیز است. برای موفقیت در تجارت الکترونیک و البته جذب طیف بیشتری از کاربران برای فروش بیشتر، امتحان شبکه های اجتماعی دیگر نظیر اینستاگرام، لینکداین، فیس بوک و … را فراموش نکنید.
هرچند به احتمال زیاد خبرهای فیلترینگ اینستاگرام نیز پس از بازیهای رسانهای به زودی محقق میشود، اما در حقیقت مجموع چند بازار که به لطف فیلترینگ جامعه مشتریان کسب و کارها در آنها نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت بهتر از یک بازار منحصر بفرد و با ریسک بالاست.
هر چند به عقیده کارشناسان این حوزه، شبکه ی اجتماعی مانند اینستاگرام به دلیل استفاده از هوش مصنوعی و در نظر گرفتن سلیقه مخاطبین خود، جذابیتی فراتر از اینها داشته و پس از فیلترینگ باز هم مخاطبین خود را خواهد داشت!
رویدادهای استارتآپی را از دست ندهید
این رویدادها در دانشگاهها و پارکهای علم و فناوری و … به دفعات زیاد در طول برگزار میشوند، به عنوان مثال این روزها یک پاویون استارتآپی در مشهد در حال برگزاری است.
در این رویدادها میتوانید دانش استارتآپی خود را کامل کرده و با کسانی که قبل از شما این مسیر را طی کرده اند آشنا شده، دلایل موفقیت و شکستشان در طول مسیر را بدانید و از تجربیات ارزشمندشان برای ادامه راه استفاده کنید.
برای شرکت در رویدادهای باشگاه کارآفرینی تیوان نیز میتوانید در صفحه رویدادها از جدیدترین و بروزترین رویدادها باخبر شوید ، همچنین با عضویت برنزی فضای کار اشتراکی تیوان علاوه بر دریافت تخفیف ، فرصت استفاده از اتاق جلسه فضای کار اشتراکی تیوان را به دست بیاورید.
با همکاران هم تیپ کاری ارتباط بیشتری برقرار کنید
گرچه نوع کسب و کار شما به نحوی است که ارتباط رودررو با مشتریان را به نحوی محدود کرده است، اما ارتباطات موثر با همکاران یکی از عواملی است که میتواند در طی مسیر موفقیت به شما کمک کند. پس دایره ارتباطات کاری خود را با همکارانتان گسترش دهید. گاهی با همفکری میتوان یک بحران را به نحو مطلوبتری پشت سر گذاشت.
در پایان روی سخن با شما فعالین گروه های استارتآپی است؛ همان قدر که فیلترکنندگان از تصمیمات خود منفعت میبرند شما نیز از انتخاب افسردگی، خشم و اضطراب ناشی از اختلال در روند کارتان منفعت میبرید، زیرا دیگر مجبور نیستید برای چیزی تلاش سختی بکنید!
بدون این که هر روز لازم باشد برای رسیدن به اهداف استارتآپتان برنامهریزی و تلاش کنید. پس بدون توجه به محدودیتها و همانند همان روزی که با تکیه بر خلاقیت و ایدهی خود یک فعالیت استارتآپی را شروع کردید، به راه خود ادامه دهید، قوهی ابتکار و خلاقیت خود را بیشتر از گذشته به کار بگیرید تا در این برهه از زمانهی فیلتر و سانسور، راهها و روشهای بهتری برای رونق کسب و کارتان پیدا کرده و موفقیت را از آن خود کنید. امیدواریم استارتآپها و کسب وکارها بارخ دادن چنین مشکلاتی بتوانند راهبرد صحیح برای پیش بردن اهداف کسب وکار خود را پیاده کنند.